Cách chơi bài chòi luôn là nội dung thu hút sự quan tâm của đông đảo mọi người. Đây không chỉ đơn giản là hình thức giải trí thú vị mà còn được biết đến như một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam nói chung và Hội An nói riêng. Trong bài viết hôm nay, New88 sẽ giúp bạn khám phá chi tiết những nét đặc trưng của loại hình giải trí đặc sắc này.
Thông tin giới thiệu về bài chòi
Tại Hội An – Quảng Nam, bài chòi từ lâu đã được biết đến là một trò chơi dân gian, là loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo và đặc sắc. Khác với những trò chơi khác, điểm đặc biệt nhất của bộ môn bài chòi chính là sự kết hợp những điệu dân ca, điệu lý, điệu hò,… với nội dung gắn liền với đời sống.
Âm nhạc được sử dụng trong bài chòi chính là tự tái hiện cuộc sống, sinh hoạt chân thực của người dân vùng đất Quảng. Sự mộc mạc, chân thực đã giúp bộ môn dễ dàng đến gần hơn với công chúng.
Hiểu một cách đơn giản thì bài chòi chỉ trò chơi đánh bài được triển khai ở trên chòi. Thông thường, những buổi bài chòi sẽ được tổ chức ở những khoảng đất trống rộng rãi để mọi người dễ dàng tham gia. Trước đây, trò chơi này chỉ được diễn ra vào những dịp đặc biệt như lễ, tết hoặc hội lớn. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, phố cổ Hội An đã tổ chức chơi bài chòi mỗi tối cho phép người dân và du khách tham gia trải nghiệm.
Cách chơi bài chòi được đánh giá là khá thú vị và độc đáo. Đây được đánh giá là một trò chơi dân gian mang đậm hơi thở của cuộc sống. Đồng thời, bộ môn còn lưu giữ những giá trị nổi bật trong văn hóa của người dân miền Trung nước ta. Vì vậy, UNESCO đã chính thức công nhận bài chòi là một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Tìm hiểu chi tiết về cách chơi bài chòi
Có thể thấy, dù là một trò chơi dân gian nổi tiếng và tồn tại lâu đời nhưng cách chơi bài chòi đến nay vẫn là thắc mắc lớn của nhiều người. Theo đó, bài chòi được triển khai như sau:
Người hô bài chòi
Như đã đề cập ở trên, bài chòi được triển khai trên chòi với sự dẫn dắt của người hô bài, còn được gọi là anh Hiệu, chị Hiệu. Nhiệm vụ của người hô bài là hát những câu mang tên con bài theo đúng quy luật.
Cách chơi bài chòi
Trong thực tế, khi muốn tổ chức bài chòi, người ta thường phải dựng những chiếc chòi trên một khu đất trống. Chòi ở chính giữa được gọi là chòi cái để anh Hiệu, chị Hiệu đứng trong đó. Xung quanh chòi cái dựng 10 chòi con để người chơi ngồi tham gia. Về nguyên tắc là như vậy nhưng trong thực tế, số lượng chòi con có thể linh hoạt hơn, từ 4 – 5 chòi đều được.
Cách chơi bài chòi thú vị, mang tính giải trí cao nên thường được tổ chức ở nhiều địa phương thuộc khu vực miền Trung. Ở một số nơi, bài chòi được đơn giản hóa. Thay vì dựng chòi, người dân tổ chức bằng cách trải chiếu, dựng cây nêu để treo ống bài và xếp ghế để chơi.
Luật chơi bài chòi
Để bắt đầu ván bài chòi, anh Hiệu chị Hiệu sẽ hô xướng những giai điệu dân gian đặc trưng tại vùng miền để mời gọi mọi người. Tiếp đó, anh Hiệu chị Hiệu tiếp tục hát bài giới thiệu các quân bài để người chơi nắm rõ.
Theo quy định về cách chơi bài chòi, mỗi thành viên tham gia được quyền lựa chọn 3 quân bài khác nhau và cầm trên tay. Để tiếp tục ván bài, anh Hiệu chị Hiệu sẽ bước lên phía trước chòi và bắt đầu xóc ống thẻ để đảm bảo yếu tố công bằng. Sau khi xóc bài sẽ tiến hành rút lần lượt từng quân và hô câu hát có chứa tên quân bài vừa rút để người chơi đối chiếu. Nếu chòi con sở hữu quân bài vừa hô thì phải gõ 3 tiếng mõ hoặc hô to “Có đây” để mọi người đều biết.
Ở mỗi lượt có bài, chòi con sẽ được anh Hiệu chị Hiệu phát một cây cờ đuôi nheo. Chòi nào sở hữu đủ 3 cây cờ đuôi nheo trước thì được xác định là chiến thắng. Lúc này, bạn phải hô to “Tới”, đồng thời gõ một hồi mõ dài để thông báo cho mọi người đều biết. Trong cách chơi bài chòi truyền thống ở Hội An, người thắng cuộc được thưởng một chiếc đèn lồng của bố cổ.
Bộ bài sử dụng trong bài chòi
Bộ bài trong bài chòi được xem là bộ Tam quốc cải tiến. Với tổng cộng 33 lá có tên gọi khác nhau như nhì nghèo, lá liễu, nhứt nọc, thằng bí,… Quân bài sẽ được vẽ trên giấy sau đó dán vào thẻ tre để người chơi sử dụng. Trên mỗi thẻ tre có tổng cộng 3 quân bài khác nhau.
Kết luận
Trải qua nhiều năm tồn tại và phát triển, bài chòi ngày càng được người dân yêu thích, thậm chí còn đến gần hơn với bạn bè, du khách quốc tế. Hy vọng rằng những chia sẻ về cách chơi bài chòi của New88 hôm nay có thể giúp bạn đọc hiểu thêm về trò chơi dân gian đặc sắc này.